Podstawy Telekomunikacji
Ćwiczenie 2
Badanie parametrów linii abonenckiej
Opracowali: mgr inż. Krzysztof Konopko, mgr inż. Grzegorz Kraszewski
1 Wprowadzenie
Linia abonencka dwuprzewodowa składa się ze skręconej pary izolowanych przewodów
miedzianych. Jej długość wynosi od kilkudziesięciu metrów do kilkunastu
kilometrów. Dla częstotliwości akustycznych przenoszonych w linii jej długość
wyrażona w długościach fali maksymalnej przenoszonej częstotliwości (3000 Hz)
wynosi do około λ/6, a więc linia abonencka wykazuje już cechy obwodu o stałych
rozłożonych. Niemniej często traktuje się parametry linii jako skupione. Linia
cechuje się swoją rezystancją, pojemnością między przewodami pary, oraz
pojemnością między każdym z przewodów a ziemią. Istotna jest również rezystancja
między przewodami pary a ziemią. Wyrażana jest ona przez upływność linii.
Oczywiście wszystkie wymienione parametry muszą mieścić się w dopuszczalnych
granicach, aby umożliwić prawidłową pracę centrali. Oprócz pomiarów tych
podstawowych parametrów fizycznych linii abonenckiej centrala umożliwia też
pomiar obcych potencjałów na jej przewodach. Ze względu na możliwą dużą
rozpiętość parametrów linii abonenckich centrala S12 ma możliwość dostosowania
się do tych prametrów. Definiując abonenta można ustawić mu trzystopniowo jakość
łącza i rezystancję pętli abonenckiej. Centrala S12 przewiduje następujące
dopuszczalne zakresy parametrów fizycznych linii:
- Obce potencjały - do ±5.5V DC i 5.5V AC między obiema żyłami i między
każdą z żył a ziemią,
- Upływność linii - międzyżyłowa ≥ 36 kΩ, między żyłą, a ziemią
≥ 46 kΩ,
- Pojemność - międzyżyłowa od 0.8 do 6 µF, między żyłą a ziemią ≤
0.54 µF.
2 Cel i zakres ćwiczenia
W ćwiczeniu badany jest sposób pomiaru parametrów linii abonenckiej za pomocą
oprogramowania centrali S12, oraz wpływ tych parametrów na pracę centrali i jakość
połączenia. Za pomocą układów dołączonych do linii symulowane są różnego rodzaju
uszkodzenia, które są następnie wkyrywane i identyfikowane w czasie pomiarów.
3 Sposób wykonania ćwiczenia
3.1 Używane komendy centrali
Do wykonania ćwiczenia będą używane testy ręczne. Testy ręczne wymagają
przygotowania „otoczenia” testowanego modułu komendą EXE-REQ-MT:
EXE-REQ-MT:
EXEC=[izolacja],
DN=K'[numer abonenta];
Parametr DN określa linię abonencką, na której zostaną
przeprowadzone badania. Parametr EXEC informuje, czy linia
będzie odizolowana od układów centrali na czas pomiaru. Jest to niezbędne w przypadku
pomiaru rezystancji pętli i testu dzwonienia. Wtedy należy podać EXEC=0. Przy pozostałych pomiarach EXEC może
wynosić 1. Po przygotowaniu centrali do testów można do nich przystąpić. Testy wykonuje się
komendą GO:
GO:
SEQ=[nr rozkazu],
REPLY=[typ pomiaru];
W parametrze SEQ podaje się numer rozkazu poprzednio
wydanej komendy EXE-REQ-MT podany przez centralę w
odpowiedzi na komendę. Rodzaj pomiaru podaje się w parametrze REPLY. Oto możliwe wartości (podawać należy w cudzysłowach):
- "AISL" - pomiar upływności linii (rezystancji
między przewodami i między przewodami a ziemią,
- "FPOT" - pomiar obcych potencjałów na linii,
- "LCON" - pomiar pojemności międzyprzewodowej,
- "LCAP" - pomiar pojemności między przewodami
a ziemią,
- "LOOP" - pomiar rezystancji pętli abonenckiej.
- "DPTS" - pomiar parametrów wybierania impulsowego.
- "DKTS" - pomiar parametrów wybierania tonowego.
W celu zbadania ciągłości linii abonenckiej można wysłać na nią stały sygnał
śledzenia komendą APPLY-TRACE-TONE:
APPLY-TRACE-TONE:
DN=K'[numer abonenta];
Ton jest wysyłany cały czas do momentu zatrzymania komendą GO
z parametrem SEQ odpowiadającym numerowi wydanej komendy
APPLY-TRACE-TONE i parametrem REPLY=STOP.
Tonu śledzenia można używać do szukania nieciągłości w linii.
Do szybkiego i pobieżnego przetestowania linii abonenckiej służy komenda FAST-VERIFIC:
FAST-VERIFIC:
DN=K'[numer abonenta];
3.2 Przebieg ćwiczenia
Dokonać pomiarów linii abonenckiej:
- Zmierzyć napięcie stałe w czasie nawiązywania połączenia z telefonu pomiarowego
(napięcie linii w stanie spoczynku, napięcie po podniesieniu słuchawki, po
odebraniu połączenia przez odbiorcę, po odłożeniu słuchawki przez odbiorcę
po odłożeniu słuchawki przez wywołującego - obie kombinacje, w zależności od tego,
kto pierwszy odłoży słuchawkę).
- Zmierzyć napięcie stałe w czasie nawiązywania połączenia do telefonu pomiarowego
(napięcia linii w stanie spoczynku, napięcia w czasie dzwonienia, po odebraniu
połączenia przez odbiorcę, w czasie rozmowy, po odłożeniu słuchawki przez
odbiorcęm, po odłożeniu słuchawki przez wywołującego - obie kombinacje, w zależności
od tego, kto pierwszy odłoży słuchawkę).
- Wykonać szybki test linii (komendą FAST-VERIFIC)
przy braku obciążenia, obciążoną aparatem pomiarowym, z włączonym między przewodami
rezystorem 10 kΩ.
- Komendą APPLY-TRACE-TONE podać na linię sygnał śledzenia,
odsłuchać sygnał w telefonie pomiarowym, wyłączyć sygnał śledzenia komendą
GO z parametrem REPLY=CANCEL.
- Korzystając z komendy EXE-REQ-MT z parametrem
EXEC=1 a następnie komendy GO
z parametrem REPLY="LCON" zmierzyć międzyprzewodową
pojemność linii nieobciążonej, obciążonej kondensatorem 2,2 µF, obciążonej
telefonem pomiarowym, obciążonej telefonem pomiarowym ze zdjętą słuchawką.
- Korzystając z komendy GO z parametrem REPLY="LCAP" zmierzyć pojemność do ziemi linii
nieobciążonej, obciążonej niesymetrycznie (na jednym przewodzie i na drugim przewodzie)
kondensatorem z pulpitu pomiarowego, obciążonej kondensatorami na obu przewodach.
- Korzystając z komendy GO z parametrem REPLY="FPOT" zmierzyć obce potencjały na linii abonenckiej
nieobciążonej i obciążonej telefonem pomiarowym.
- Korzystając z komendy GO z parametrem REPLY="LRES" zmierzyć rezystancję międzyprzewodową i
rezystancję między każdym z przewodów a ziemią linii nieobciążonej i obciążonej
aparatem telefonicznym.
- Zakończyć pomiary komendą GO z parametrem REPLY="TERM".
- Uzyskać połączenie do aparatu pomiarowego z dowolnego aparatu dostępnego
na stanowisku następnie wykonać komendę EXE-REQ-MT
z parametrem EXEC=0 tworząc w ten sposób warunki do
pomiaru rezystancji pętli abonenckiej.
- Korzystając z komendy GO z parametrem
REPLY="LOOP" zmierzyć rezystancję pętli
abonenckiej.
- Ustawić aparat na wybieranie dekadowe, wydać komendę GO z parametrem REPLY="DPTS",
a następnie wybierając wielokrotnie (do czasu wyświetlenia raportu) z aparatu
pomiarowego dowolny numer (np. „0”) zmierzyć parametry
sygnalizacji impulsowej.
- Ustawić aparat na wybieranie tonowe, wydać komendę GO
z parametrem REPLY="DKTS" a następnie wcisnąć i
przytrzymać (do czasu wyświetlenia raportu) na aparacie pomiarowym dowolny numer i
(np. „*”) zmierzyć parametry sygnalizacji wieloczęstotliwościowej.
- Korzystając z komendy GO z parametrem REPLY="TAXM" sprawdzić poprawność działania licznika
abonenckiego.
- Zakończyć pomiary komendą GO z parametrem REPLY="TERM".
4 Sprawozdanie z ćwiczenia
Sprawozdanie z zajęć powinno zawierać opis przebiegu ćwiczenia labotatoryjnego,
w tym wykaz realizowanych komend operatorskich i przykładowe raporty generowane przez
centralę. Sprawozdanie powinno też zawierać wnioski dotyczące realizacji poszczególnych
punktów ćwiczenia.
5 Literatura
- A. Jajszczyk "Wstęp do telekomunikacji", WNT, Warszawa 1998.
- S. Haykin "Systemy telekomunikacyjne", WKŁ, Warszawa 1998.
- "System 12 Digital Exchange", Electrical Communication vol. 59 No. 1/2 1985.